<img height="1" width="1" style="display:none" src="https://www.facebook.com/tr?id=589186577843514&ev=PageView&noscript=1" />
Skip to content

Hoe maak je een goede onderzoeksvraag?

De onderzoeksvraag is een belangrijk onderdeel van een onderzoek. In deze blog lees je over een aantal tools om jouw leerlingen te helpen bij het formuleren van een onderzoeksvraag die voldoet aan alle eisen.

Bij het opzetten van een onderzoek met je leerlingen is de onderzoeksvraag een belangrijk onderdeel. In deze blog geven we je een paar handige tools waarmee het formuleren van een goede onderzoeksvraag appeltje eitje wordt.

Een eigen onderzoek opzetten

Steeds vaker kiezen scholen voor didactieken als onderzoekend en ontwerpend leren om hun wetenschap- en techniekonderwijs aan op te hangen. Dat is goed nieuws, want deze vormen van onderwijs stimuleren leerlingen zelf op onderzoek uit te gaan, wat hun nieuwsgierigheid en creativiteit stimuleert. Zo formuleren kinderen bij onderzoekend leren hun eigen onderzoeksvragen en bedenken ze bij ontwerpend leren bijvoorbeeld een eigen product.  

Toch hebben kinderen in dit proces wel sturing nodig. Bijvoorbeeld bij het vormen van een geschikte onderzoeksvraag.  

Waar moet een goede onderzoeksvraag aan voldoen?

Voordat je je leerlingen kunt begeleiden richting een goede onderzoeksvraag, moet je natuurlijk weten waar zon vraag aan moet voldoen. 

Een goede onderzoeksvraag: 

  • sluit aan bij het thema; 
  • is meetbaar;
  • is leerzaam (bij aanvang van het project kennen de leerlingen het antwoord op de vraag niet);
  • is specifiek (alle aspecten van de onderzoeksvraag zijn zo exact en concreet mogelijk); 
  • is één goed afgebakende vraag; 
  • is te onderzoeken binnen het klaslokaal 

Het formuleren van een onderzoeksvraag

De stappen richting een goede vraag zijn als volgt samen te vatten:

  1. Leer je leerlingen een goede onderzoeksvraag herkennen. 
  2. Laat ze zelf een vraag bedenken. 
  3. Gebruik het vragenmachientje om te beoordelen of de vraag te onderzoeken is. 
  4. Verbeter of verfijn de vraag waar nodig.  

Tools voor het formuleren van een goede onderzoeksvraag

Het is van belang dat je het formuleren van een onderzoeksvraag in goede banen leidt. Daarvoor is jouw eigen rol van grote waarde. Jij coacht je leerlingen, maar zegt niets voor; je daagt ze juist uit zelf op zoek te gaan naar het antwoord. Om je leerlingen te helpen bij het formuleren van een goede onderzoeksvraag kan je de volgende hulpmiddelen gebruiken:

De vragenmuur

Een vragenmuur wordt gevormd door 2 grote vellen papier die zichtbaar in de klas hangen. Boven de ene lijst staat: ‘Wat willen we over dit thema weten?’ en boven de andere: ‘Wat weten we al?’  

Al voordat je de leerlingen vraagt een onderzoeksvraag te bedenken, laat je ze zoveel mogelijk vragen bedenken die in de 2 categorieën passen. Deze vragen schrijven ze op op Post-Its, die ze vervolgens op de juiste plek hangen. Of deze vragen al richting een goede onderzoeksvraag gaan, is in dit stadium helemaal nog niet belangrijk. Pas op een later moment werk je naar een concretere onderzoeksvraag toe.  

Nodig je leerlingen aan het eind van iedere les uit om eens goed naar de vragenmuur te kijken. Wat zijn ze intussen te weten gekomen? Welke kaartjes kunnen dus worden verplaatst? 

Het vragenmachientje

In de cyclus van het onderzoekend leren gaan leerlingen een eigen onderzoek voorbereiden, waarbij leerlingen een vraag kiezen die zij graag zouden willen onderzoeken. Deze vraag is waarschijnlijk nog geen perfecte onderzoeksvraag. Om de vraag om te vormen tot een onderzoeksvraag kun je gebruik maken van het vragenmachientje.

In het vragenmachientje zitten de eisen aan een goede onderzoeksvraag verborgen. Voldoet hij aan alle criteria? Dan komt de onderzoeksvraag ongeschonden aan de andere kant uit de machine. Voldoet hij niet aan 1 van de criteria? Dan loopt het machientje vast. De vraag zal dan moeten worden aangepast.  

Vragenmachientje visueel weergegeven

Meer informatie over het vragenmachientje kun je vinden op de website van het wetenschapsknooppunt Nijmegen.

Tools, lessen en advies rondom ontwerpend leren

Wil je meer handvatten om aan de slag te gaan met Ontwerpend leren, Digitale Geletterdheid en Wetenschap & Techniek? Dan hebben we hieronder een aantal leuke tips voor je op een rijtje gezet!

Liever iemand die met jou en je school meekijkt over hoe je onderzoeken & ontwerpend leren, digitale geletterdheid en wetenschap & techniek kunt implementeren in de klas? Plan dan een gratis adviesgesprek in met onze W&T en O&O expert Wendie in of vraag meer informatie aan. Ze denkt graag met je mee!

Tools voor Onderzoekend leren

Met onze handige tools wordt onderzoekend & ontwerpend leren een stuk makkelijker en leuker!

Onderzoekend en ontwerpend leren waaier
€4.95
Onderzoek kiesboekje 5 stuks
€44.95 incl. BTW
Werkboek Onderzoekend leren 5 stuks
€49.95 incl. BTW

Meer weten?

Wil je meer weten of sparren over wat WisMon voor jouw school kan betekenen? Neem dan contact met ons op via onderwijs@wismon.nl of 030-2372100. Wij denken graag met je mee!

Leapo: lesmateriaal en microlearnings

Leerplatform Leapo ondersteunt jou als leraar om de wereld van bèta, wetenschap en technologie tot leven te brengen. Met lessen die activeren en zoveel mogelijk aansluiten op de leefwereld van kinderen. En met korte e-learnings waarmee je je didactische skills bijspijkert.

 

Bekijk gratis lessen

Dit vind je misschien ook interessant

Hoe pas ik ontwerpend leren toe in de klas?

Lees verder

Hoe pas ik onderzoekend leren toe in de klas?

Lees verder