<img height="1" width="1" style="display:none" src="https://www.facebook.com/tr?id=589186577843514&ev=PageView&noscript=1" />
Skip to content

Op weg naar een succesvol Techlab op jouw school

Heb jij al zo’n futuristisch klaslokaal op school, vol met nieuwe technologische snufjes als 3D-printers, lasersnijders, VR-brillen of robots? Zo maak je jouw techlab tot een succes!

De techlabs, inspiratielabs, ontdeklabs, skillslabs, makerspaces, medialabs en technieklokalen 2.0 schieten sinds een paar jaar als paddenstoelen uit de grond! Zowel in het primair als het voortgezet onderwijs winnen ze terrein. In alle gevallen gaat het om een futuristisch klaslokaal vol met nieuwe technologische snufjes als 3D-printers, lasersnijders, VR-brillen of robots, waarin leerlingen kunnen experimenteren met nieuwe technieken en ze essentiële vaardigheden leren voor de toekomst.

Een techlab is geschikt voor techniekonderwijs voor leerlingen van alle leeftijden en niveaus! Wil je leren hoe je zelf zo’n techlab kan opzetten of hoe je jouw bestaande techlab kan verbeteren? In deze blog geven we je een praktische vragenlijst die je helpt bij het opzetten of evalueren van jouw techlab!

Makerspace en skillslab uitgevoerd door studenten

Techlab, skillslab of makerspace: top of flop?

Nieuwe techlabs in het onderwijs zijn wisselend succesvol. Op sommige scholen loopt een skillslab of makerspace als een trein. Toch zijn er ook genoeg voorbeelden van fancy klaslokalen waar de energie eruit is. En dan rijst natuurlijk de vraag: hoe komt dat? Een succesvol techlab heeft meer nodig dan technische snufjes; een heldere visie voor het lokaal, didactisch leerdoelen, passend lesmateriaal en regelmatige evaluatie met leerkrachten spelen een essentiële rol bij het laten slagen van een techlab! Dat lijkt een behoorlijke opgave, maar dat hoeft het niet te zijn. WisMon helpt je op weg met een praktische en gestructureerde aanpak voor het opzetten of verbeteren van jouw techlab.

Jouw techlab opzetten of verbeteren

Hieronder vind je een praktijkgerichte vragenlijst voor jouw techlab, skillslab, enzovoorts. Het is een set van vragen die je kunt gebruiken:

  • als handvat voor de toekomst, wanneer je erover denkt een lab op te zetten;
  • als reflectie, wanneer je al een lab hebt staan en die wilt verbeteren.

Natuurlijk is de aard van een techlab op een basisschool heel anders dan een techlab op een vmbo. Toch staan in deze evaluatie van een techlab een paar essentiële vragen centraal die voor beide doelgroepen interessant zijn:

  • Vraag 1: Is het doel van het lab helder, zowel voor op de korte als op de lange termijn?
  • Vraag 2: Waar ligt dHet e prioriteit in je plan?
  • Vraag 3: Worden de leermiddelen gekozen bij het (didactische) doel dat je voor ogen hebt? Of is het leermiddel inmiddels al een doel op zichzelf geworden?
  • Vraag 4: Zijn de beoogde leeractiviteiten in lijn met je doel en worden ze ondersteund met goed lesmateriaal?
  • Vraag 5: Is het ontwerp van het klaslokaal en inventaris afgestemd op de beoogde leerdoelen en didactische (werk)vormen?
  • Vraag 6: Maak je optimaal gebruik van het lab?
  • Vraag 7: Neem je voldoende tijd om de aanpak (en de effectiviteit ervan) met elkaar te evalueren?

De evaluatievragen staan hieronder verder toegelicht met verschillende deelvragen. We hopen dat deze vragen je handvaten geven om eens positief en kritisch naar het plan voor jouw techlab te kijken!

Vraag 1: Is het doel van het lab helder, zowel voor op de korte als op de lange termijn?

Deelvragen bij vraag 1:

  • Wat is het doel van je lab? Is het lab gericht op kennismaking, enthousiasmeren en verwondering en/of meer op het bevorderen van bekwaamheden?
    Ligt bij dat laatste de nadruk dan meer op de ‘harde’ bekwaamheden (ergens mee kunnen werken) of juist meer op de ‘zachte’ competenties (samenwerken, initiatief tonen, op onderzoek gaan, delen en communiceren)?
  • Is het doel in lijn met jullie schoolvisie op bestendig en toekomstgericht onderwijs en voldoet het aan de daarbij behorende kernwaarden?
  • Is het doel vervolgens goed uitgewerkt in een meerjarenplan met heldere (en haalbare) doelen? En is dat plan ook gedeeld met alle betrokkenen? In hoeverre is er draagvlak?
  • Wordt de opstart van je plan hoofdzakelijk extern gefinancierd? Hoe vul je de financiën in op de lange termijn?
  • Heb je alle relevante stakeholders betrokken bij de ontwikkeling van je plan? Denk hierbij niet alleen aan het bestuur, de locatieleider, ICT- en W&T-coördinatoren en de betrokken leerkrachten/docenten, maar ook aan alle andere collega’s binnen de school (interdisciplinair). En last-but-not-least, de leerlingen zelf. Zij zijn tenslotte de ‘klant’.
  • Wat was, is of wordt de rol/invloed van externe (markt)partijen in deze fase van doelbepaling? Faciliterend of meer invullend?
Vraag 2: Waar ligt de prioriteit in je plan?

Deelvragen bij vraag 2:

  • Wat was er eerder: het ontwerp van het nieuwe klaslokaal of een professionaliseringsplan voor de leerkrachten die hier les gaan geven?
  • Wordt er voldoende aandacht besteed aan de (nieuwe) didactische vormen van onderwijs die passend zijn voor een Skillslab en de daarbij behorende (nieuwe) rollen van de leerkracht?
  • In hoeverre is de ontwikkeling van de betrokken leerkracht een integraal onderdeel van de HR-cyclus gericht op de lange termijn?
  • Weet je al hoe je leerkrachten betrekt die er niet zo veel zin in hebben?
  • Wordt er tijd vrijgemaakt voor leerkrachten om kwalitatief goed lesmateriaal te ontwikkelen passend bij de nieuwe materialen? Of voor het eigen maken van bestaande materialen ontwikkeld door externen?
Vraag 3: Worden de leermiddelen gekozen bij het (didactische) doel dat je voor ogen hebt? Of is het leermiddel inmiddels al een doel op zichzelf geworden?

Deelvragen bij vraag 3:

  • Welke leermiddelen wil je in je Lab inzetten? Waarop heb je die keuze gebaseerd?
  • Sluit de keuze ook aan bij de competenties van de leerkracht en weet hij/zij zich hierin te bekwamen?
  • Heb je een gedifferentieerd aanbod voor de leerlingen of is alles gericht op één thema/niveau?
  • Is het materiaal (ook in de toekomst) beschikbaar, duurzaam en veilig in gebruik?
  • Zijn de materialen in te zetten voor verschillende didactische doeleinden en verschillende leerniveaus?
  • Neem je in je keuze de gedachte van een doorlopende leerlijn mee? Wat gebruiken leerlingen al op de basisschool? Waar gaan ze mee werken in het VO/MBO?
Vraag 4: Zijn de beoogde leeractiviteiten in lijn met je doel en worden ze ondersteund met goed lesmateriaal?

Deelvragen bij vraag 4:

  • Ligt er een duidelijke verbinding tussen de leeractiviteiten in het Lab en die in andere lessen?
  • In hoeverre zijn de leeractiviteiten op elkaar afgestemd, zodat over de jaren heen een doorlopende leerlijn ontstaat?
  • Stem je de leeractiviteiten ook inhoudelijk af op de profielen in de bovenbouw of op vervolgopleidingen?
  • Is je aanbod gedifferentieerd en sluit het lesmateriaal aan op het niveau van de leerlingen? (Denk ook aan de leerlingen van buiten de school die jouw Lab komen bezoeken)
  • Sluit het lesmateriaal aan op de (nieuwe) didactische vormen en (nieuwe) evaluatiemethodieken zoals formatief evalueren?
  • Vormt loopbaanoriëntatie en -begeleiding (LOB) een integraal onderdeel van je leeractiviteiten en lesmateriaal?
  • Maak je het lesmateriaal zelf? Zo ja, heb je daarvoor voldoende handvatten? Of koop je het in? Waar let je in dat geval op?
Vraag 5: Is het ontwerp van het klaslokaal en inventaris afgestemd op de beoogde leerdoelen en didactische (werk)vormen?

Deelvragen bij vraag 5:

  • Volgt de ruimte de didactiek of bepaalt het klaslokaal wat mogelijk is?
  • Is het Lab zodanig ingericht dat het flexibel en duurzaam is, met het oog op veranderende behoeftes in de toekomst?
  • Ervaren de leerlingen (en leerkrachten) bij binnenkomst direct waar de ruimte voor is bedoeld? Gaan we slechts 3D-printen of gaan we samen werken aan een probleem?
  • Is de ruimte alleen maar voor de technische vakken bedoeld of mogen alle leerkrachten binnen de school er gebruik van maken?
  • Worden de didactische mogelijkheden van de ruimte maximaal benut door de leerkracht (en de leerlingen)? Wordt dit meegenomen in het professionaliseringsplan van de betrokken leerkrachten?
Vraag 6: Maak je optimaal gebruik van het lab?

Deelvragen bij vraag 6:

  • Hoe betrek je andere scholen, pabo’s, ouders, de lokale bibliotheek, lokale maakinitiatieven (bijvoorbeeld fablabs) en natuurlijk de lokale ondernemers bij je Skillslab? Alleen voor de financiering? Of zet je lokale projecten op met de leerlingen waar je de echte verbinding met buiten maakt?
  • Communiceer je continu met alle stakeholders en betrokken instanties? Ben je voldoende zichtbaar en, nog belangrijker, is het zichtbaar wat de leerlingen hebben gemaakt of hebben opgelost?
  • Hoe maak je gebruik van interesse en expertise van de verschillende leerkrachten? Hoe kunnen zij elkaar aanvullen en onderling de samenwerking opzoeken?
  • Is het mogelijk om ervaren leerlingen als tutor te laten helpen bij minder ervaren leerlingen, en daarmee groepsdoorbroken te werken?
Vraag 7: Neem je voldoende tijd om de aanpak (en de effectiviteit ervan) met elkaar te evalueren?

Deelvragen bij vraag 7:

  • Welke aspecten neem je (periodiek) mee in je evaluatie?
  • Wie neem je mee in je evaluaties? De leerlingen? De leerkrachten?
  • Hoe zorg je ervoor dat mogelijke verbeterpunten ook daadwerkelijk worden doorgevoerd en vastgehouden?
  • Hoe deel je binnen en buiten de school je ervaringen met het skillslab? Heb je een netwerk van gelijkgestemden waar je van kan leren of waar je op bezoek kan gaan?

 

Hulp bij jouw techlab opzetten of verbeteren?

Een skillslab, techlab, makerspace of innovatielab biedt zoveel kansen voor mooi, toekomstgericht onderwijs! Laten we daar met z’n allen voor gaan!

WisMon biedt advies en ondersteuning voor allerlei vraagstukken rondom wetenschap- en techniekonderwijs voor basis- en middelbare scholen! Benieuwd wat wij voor jouw school kunnen betekenen? Neem dan contact met ons op!

 

Remco krijgt jouw techniekvraag van de grond!

Geen enkele school is hetzelfde en dat geldt ook voor de vraagstukken rondom techniekonderwijs. Wat is er precies nodig op jouw school? Vanuit zijn jarenlange ervaring op het gebied van techniek in het onderwijs, kijkt Remco graag met je mee.

Je kunt Remco bereiken via remco@wismon.nl of 030-237 2120.

 

Meer weten?

Wil je meer weten of sparren over wat WisMon voor jouw school kan betekenen? Neem dan contact met ons op via innovatiefonderwijs@wismon.nl of 030-2372100. Wij denken graag met je mee!

Dit vind je misschien ook interessant

Het Zwinlokaal van de Toekomst laat leerlingen techniek beleven

Lees verder

Technolabs van STO ’t Gooi zorgen voor enthousiaste leerlingen

Lees verder

Ontdek het Bèta&TechMentality-model

Lees verder