Het technolab is een van activiteiten van STO het Gooi waarmee de scholen in deze regio gezamenlijk hun techniekonderwijs willen versterken. Leerkrachten in het basisonderwijs komen hier onder begeleiding van vmbo-docenten lesgeven aan hun bovenbouw-leerlingen. Maar ook leerlingen uit de onderbouw van het vmbo malen gebruik van de labs. WisMon ontwikkelde het lesmateriaal voor de technolabs en sprak met Raymond Kok, projectleider STO het Gooi, over de resultaten.

“Met de technolabs helpen we leerkrachten in het basisonderwijs bij het vormgeven van het vak Wetenschap en Techniek,” vertelt Raymond. “Daarnaast gebruiken we de labs ook voor de onderbouw van het vmbo. Leerlingen oriënteren zich zo op verschillende beroepen van de toekomst: wat past er nou bij mij en wat zijn mijn talenten? De labs zijn een goede manier om hen dat te laten ontdekken.”

De vraag van STO het Gooi: uniek lesmateriaal dat aansluit op onze thema’s

“Bij het vormgeven en inrichten van de labs wilden we heel goed kijken naar de arbeidsmarktbehoefte in onze regio en welke thema’s je op basis daarvan in de labs wilt onderbrengen. Het lesmateriaal moest goed aansluiten bij deze thema’s. Daarvoor gingen we op zoek naar een onderwijspartner die dat materiaal in co-creatie met de leerkrachten en docenten kon ontwikkelen.

De keuze voor WisMon zat ‘m in hun expertise en in het feit dat zij werken op basis van co-creatie.

“Andere partijen leverden alleen kant-en-klaar modules, terwijl wij juist behoefte hadden aan lesmateriaal op maat. Op dat punt vonden we WisMon heel sterk en dat is in de praktijk ook uitgekomen: de ontwikkelaars luisterden echt naar ons. Zo ontstond er lesmateriaal dat aansluit bij de behoefte in de regio.”

Reza Steenkamp is docent bij College de Brink, een van de vier STO-scholen en projectleider van de Technolabs. Ook hij is enthousiast over de samenwerking: “We zijn heel blij met WisMon, omdat zij samen met ons hebben meegedacht vanuit de beroepenmarkt over tien jaar. Het materiaal dat zij al hadden liggen hebben ze aangepast naar onze wensen. Alle vier scholen in het STO project maken nu gebruik van de lessen en wisselen dit onderling ook uit; daar zit heel veel vrijheid in.”

Toegankelijk voor alle leerkrachten

Ruben Rump was als onderwijsontwikkelaar bij WisMon betrokken bij de totstandkoming van de lessen. “In de eerste gesprekken waren de leerkrachten uit het primair onderwijs ook betrokken,” vertelt hij. “Zij gaven aan welke thema’s ze interessant vonden en zo kwamen we gezamenlijk tot een invulling. Hierbij hield ik steeds de context van de 7 werelden van techniek en de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren in de gaten. We spraken ook over hoe lang de opdrachten mochten duren, zodat het voor de leerkrachten in het basisonderwijs wel haalbaar bleef. We hebben het lesmateriaal zo gemaakt dat het voor alle leerkrachten te doen is, ook als ze niet heel technisch zijn aangelegd.”

Het resultaat: laaiend enthousiaste leerlingen!

In de praktijk blijkt de gekozen aanpak goed te werken. Raymond: “We hebben nu lesmateriaal laten ontwikkelen voor vijf thema’s en de leerkrachten en leerlingen vinden het geweldig. Een van de overkoepelende thema’s is Smart City, uitgewerkt in allerlei subthema’s. Denk aan: inzicht krijgen in hoe een stad technologisch in elkaar zit, de planning van gebouwen of stoplichten die goed op elkaar zijn afgestemd. We zijn nog niet op de helft, maar ik zie nu al dat het tot succesvolle lessen leidt.

Veel dichter bij de belevingswereld van jongeren kun je niet komen en het heeft effect: vorig jaar waren er tien leerlingen en nu zijn het er al dertig. Dat is waar we naartoe moeten: de interesse van leerlingen triggeren en ze zo enthousiast maken voor techniek.”

Reza sluit zich daarbij aan: “Op College de Brink zijn we als eerste aan de slag gegaan met Smart city en het is wonderbaarlijk om te zien wat er gebeurt bij leerlingen. In een van de Smart city lessen gingen ze bijvoorbeeld een robotje programmeren die een bepaalde baan moest rijden. Leerkrachten doen de introductie, leerlingen gaan aan de slag en dan kun je bij wijze van spreken weglopen. Ik had van tevoren niet verwacht dat leerlingen zo zelfstandig aan het werk gaan. De manier waarop het lesmateriaal is geschreven maakt dat mogelijk: leerlingen kunnen zelf de stappen zetten. De sfeer die je dan ziet ontstaan is heel sereen. En de lessen sluiten echt aan bij de belevingswereld van de kinderen, dat maakt ook dat ze zo laaiend enthousiast zijn.”

Ook geschikt voor vmbo

Bij het ontwikkelen van lesmateriaal putte Ruben veelvuldig uit zijn ervaring als vmbo-docent. “Net als veel onderwijsontwikkelaars bij WisMon ben ik gewend om lesmateriaal voor meerdere schooltypes te maken. Mijn insteek is steeds: wat past er bij de leerling, wat is het niveau en wat sluit goed aan bij hun belevingswereld?” Daarnaast was de wens van STO het Gooi dat het lesmateriaal niet alleen geschikt is voor het primair onderwijs, maar dat ook de vmbo-leerlingen er wat aan hebben.”

Volgens Reza is dat goed gelukt: “Een directe collega bij College de Brink van Installatie en Techniek heeft zijn leerlingen van leerjaar 2 een zogenaamde ‘battle bot’ laten maken. Leerlingen hielden dan een wedstrijdje en moesten de ballon die het robotje vasthield lek zien te prikken. Veel dichter bij de belevingswereld van jongeren kun je niet komen en het heeft effect: vorig jaar waren er tien leerlingen en nu zijn het er al dertig. Dat is waar we naartoe moeten: de interesse van leerlingen triggeren en ze zo enthousiast maken voor techniek.”

De communicatie: korte lijnen

Zoals in elk project zijn er ook onderdelen die voor verbetering vatbaar zijn. Raymond: “Het fijne aan WisMon is dat de lijnen in de communicatie daarover heel kort zijn. Op verzoek van de stuurgroep STO het Gooi heb ik samen met Remco Liefting van WisMon geëvalueerd. Van beide kanten komt er dan input en daar komen aandachtspunten uit voort waar we mee verder kunnen. Wil je dat voor elkaar krijgen, dan is het is belangrijk dat dit niet over allerlei schijven moet.”

Ambities in de toekomst: professionalisering voor leerkrachten

Een van de ambities voor de toekomst is om leerkrachten in het basisonderwijs niet alleen te begeleiden bij het geven van de lessen, maar hen uiteindelijk zo toe te rusten dat ze op eigen kracht dit soort lessen kunnen geven. Raymond: “Die professionaliseringsslag willen we het komende jaar gaan maken en daarvoor heeft WisMon ook een mooi trainingsaanbod dat ze kunnen afstemmen op de behoefte in onze regio. Die flexibiliteit en openheid vind ik heel prettig aan WisMon. De school blijft in de lead als het gaat over de inhoud, WisMon gaat daar voor honderd procent in mee.”