De beste 3D-tekenprogramma's voor het onderwijs

Wat is nu een goed 3D-tekenprogramma voor leerlingen als ze zelf willen gaan ontwerpen in 3D, vaak in combinatie met 3D-printen. Aangezien er tientallen 3D-tekenprogramma’s voor diverse doelgroepen en toepassingen op de markt zijn, moet je goed nadenken over het niveau van de leerlingen en over wat je wil gaan ontwerpen. Het tekenen van een huis vraagt om een andere manier van tekenen dan bijvoorbeeld een dinosaurus. In deze blog bespreken we vier 3D-tekenprogramma’s geschikt voor leerlingen in het primair (PO) en voortgezet onderwijs (VO):

• Tickercad
• Morphi
• Doodle3D Transform
• Fusion 360

 

Tinkercad (PO en VO)

Ongetwijfeld één van de meest gebruikte 3D-tekenprogramma voor iedereen die start met 3D-tekenen is Tinkercad. Tinkercad bestaat sinds 2011 en is in 2013 overgenomen door Autodesk. Autodesk is één van de grootste 3D-software ontwikkelaars ter wereld voor de professionele markt. Er is een aantal redenen waarom Tinkercad zo succesvol is:

1. Tinkercad is gratis.
2. Tinkercad werkt in je browser en je hoeft dus geen software te installeren.
3. Tinkercad is super makkelijk zelf te leren en kent een steile leercurve.
4. De ontwerpen die gemaakt zijn in Tinkercad zijn zeer goed bruikbaar voor 3D-printen.

Hoe werkt Tinkercad?

Tinkercad maakt in de basis gebruik van een aantal standaard geometrische vormen (kubus, cylinder, piramide, bol et cetera) waarmee je in principe alle denkbare modellen kan maken. Door vormen te combineren of door vormen als een soort ‘gum’ te gebruiken maak je weer nieuwe vormen. Daarnaast heeft Tinkercad een uitgebreide set van moeilijke vormen die weer makkelijk door de gebruiker zijn aan te passen. Je kunt ook voortborduren op ontwerpen van anderen. Tinkercad heeft namelijk een grote community van gebruikers die veelal hun ontwerpen openbaar hebben gemaakt. Tinkercad leer je gewoon door te doen, net zoals Minecraft. Wil je meer lezen over Tinkercad? Download dan deze poster met handige tips voor Tickercad!

Voor leerlingen én leerkrachten

Tinkercad is geschikt voor kinderen vanaf 8/9 jaar. Heb je als (jong)volwassene geen ervaring met 3D-ontwerpen, dan is Tinkercad ook een hele goede start. Kinderen boven de leeftijd van 13 jaar mogen zelf een account aanmaken. Kinderen onder de leeftijd van 12 jaar kunnen wel een account aanmaken, maar hebben daarna toestemming van hun ouders/voogd/leerkracht nodig om daadwerkelijk zelf te kunnen tekenen. Zonder toestemming kunnen zij alleen de oefeningen, die na eerste inlog direct worden aangeboden, doorlopen. Het geven van toestemming vanuit de rol als leerkracht is vrij simpel. Tinkercad heeft namelijk een slim beheersysteem voor leerkrachten ontworpen. Door jezelf de rol als leerkracht toe te kennen (menu Teach) kun je vervolgens een code genereren waarmee leerlingen zelf hun eigen account kunnen ontsluiten. Als leerkracht kun je vervolgens de accounts van je leerlingen beheren alsook hun ontwerpen.

Aangezien leerlingen (zelf) een account moeten aanmaken voor Tinkercad is Privacy (en de bescherming hiervan) een belangrijk gegeven (GDPR). Autodesk zegt hierover: “Autodesk is committed to achieving compliance with the GDPR across our products when it comes into force on May 25, 2018. Although there are currently no certifications available to demonstrate compliance with the GDPR, we are conducting internal assessments and evaluating our readiness to execute on our obligations under the GDPR.”

Technische details:

• Tinkercad werkt op (bijna) alle browsers en bij voorkeur op Google Chrome 10 (of nieuwer) en Mozilla FireFox 4 (of nieuwer).
• Sindskort werkt Tinkercad ook in de browser op de iPad. Het is dan echter niet zo gebruiksvriendelijk.
• Tinkercad is geschikt voor Microsoft Windows 7 of later, Apple OS X 10.6 of later en Google Chrome OS op Chromebooks.
• Let er wel op dat de grafische kaart van de computer/laptop webGL ondersteunt. Computers van meer dan 6 jaar oud hebben dit veelal niet.
• Tinkercad is niet alleen geschikt om 3D-ontwerpen te maken, je kunt ook (stroom)circuits ontwerpen en testen.
• Tinkercad slaat automatisch je ontwerpen online op. Daarnaast bevat het een exportfunctie voor .stl en .obj bestanden (3D-printen). Het is ook mogelijk om .stl bestanden of .svg (vectortekening) te importeren.
• Met de functie Share is het mogelijk om andere gebruikers uit te nodigen om samen met jou te werken aan één ontwerp.

Belangrijkste tip voor werken met Tinkercad:

• Laat leerlingen zelf ontdekken, samenwerken en online tips & tricks zoeken. Zo leren ze het best Tinkercad kennen. Laat ze eerst vrij en bedenk vervolgens samen mooie uitdagingen. Scholen verbonden aan 3Dkanjers vinden in onze community tal van lesvoorbeelden. Op het Youtube kanaal van 3Dkanjers vind je een afspeellijst met een aantal nuttige filmpjes.

 

Morphi (PO en VO)

In Nederland is Morphi nog redelijk onbekend, maar wereldwijd is het één van de meest gebruikte 3D-tekenprogramma in het (basis)onderwijs en met name voor scholen en bibliotheken die iPads gebruiken. Morphi heeft in beginsel iets weg van Tinkercad: modellen maken op basis van geometrische vormen. Wat Morphi echt uniek maakt is de integratie van 2Dto3D tekenen. Met deze optie kan een gebruiker met de hand op het scherm (of met de muis) een vrije vorm tekenen in 2D en Morphi zet deze vervolgens om in een 3D-ontwerp. Daarnaast kun je met Morphi ook foto’s nemen en deze omzetten in 3D.

Ook voor VR en AR

De makers van Morphi richten zich vooral op het stimuleren van het creatieve proces van ontwerpen en in mindere mate op het 3D-printen hiervan. Alle getekende modellen zijn natuurlijk te exporteren als .stl of .obj bestand zodat je deze kunt klaarmaken voor de 3D-printer (importeren van .stl is ook mogelijk). Maar wat Morphi echt bijzonder maakt is dat je 3D-objecten via Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR) direct kunt bekijken (iPad). Morphi is dus ook interessant als je geen 3D-printer op school hebt.

Geen zorgen rondom privacy

Morphi is geschikt voor kinderen vanaf 8/9 jaar en voor een ieder die wil experimenteren met vormen. Morphi is wel een applicatie die je moet installeren op je iPad, PC of Mac. Je hoeft geen account aan te maken en is daarom zeer interessant voor scholen/gebruikers die zich zorgen maken over de privacywetgeving (GDRP). Morphi zegt hierover: “Regarding the Application, we do not request or collect any personally identifiable information from you, such as your name, address, email, phone number or password. We also do not use or collect your precise geographic location when using the Application.”

Technische details:

• Morphi is beschikbaar voor de iPad iOS 11.0 of later (zie App Store), de Mac (macOS 10.13 of hoger) en Windows.
• AR en VR optie alleen beschikbaar voor de iPad.
• Het programma kost € 5,99 per licentie (ongeacht platform) bij aanschaf van 20 of meer. Daaronder is het € 10,99 per licentie. Je betaald geen jaarlijkse fee en alle updates zijn gratis.
• Wil je het eerst proberen? Dat kan. In de App Store is ook een gratis versie beschikbaar (zonder export functie) en op de website van Morphi kun je een 15 dagen testversie voor de Mac of Windows downloaden.
• Wil je weten wat Morphi allemaal kan? Bezoek eens hun Instagram pagina of bekijk de filmpjes op YouTube.
• Morphi biedt aanvullend lesmateriaal rondom Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR).

Belangrijkste tip voor werken met Morphi:

• Wij zien Morphi als een zeer goed alternatief voor Tinkercad, met name voor scholen die met iPads werken. Ben je geïnteresseerd in Morphi en wil je meer dan 20 licenties aanschaffen? Neem dan vooral contact met ons op. Als vertegenwoordiger van Morphi in Nederland kunnen wij een speciaal arrangement aanbieden met instructie in de klas en een live chat met de makers van Morphi.

 

Doodle3D Transform (PO en VO)

Doodle3D Transform is de opvolger van Doodle3D. Een super gemakkelijk 3D-tekenprogramma voor jong (en oud). Centraal staat het tekenen in 2D en Doodle3D zet je tekening direct om in 3D. Naast vrij tekenen kun je ook gebruik maken van diverse vormen en het is zelfs mogelijk om plaatjes of figuren te importeren. Exporteer je 3D-ontwerp in .obj of .stl en je bent klaar om te gaan 3D-printen.

Heb je ook de Doodle3D WiFi-Box, dan kan je rechtstreeks vanuit Doodle3D Transform 3D-printen. Doodle3D Transform biedt ook de mogelijkheid om je model direct te publiceren op Sketchfab, Thingiverse en MyMiniFactory. Met name Sketchfab is interessant, omdat je daar je ontwerp ook in Augmented Reality (AR) en Virtual Reality (VR) kunt bekijken.

Doodle3D Transform is geschikt voor alle leeftijden, maar vooral gericht op de wat jongere gebruikers. Doodle3D Transform werkt in de browser op alle platformen en is redelijk gebruiksvriendelijk. Als gebruiker dien je wel een account aan te maken. Doodle3D zegt hierover: “By using our service, you are providing certain data to us. This could be personal data. We only retain and use the personal data provided directly by you or for which it is clear that it has been supplied to us to be processed.”.

Technische details:

• Doodle3D Transform is browser based en werkt op alle platformen (Apple, Windows, Android).
• Een Lifetime access kost éénmalig € 29,95 per licentie.
• Voor workshops / scholen heeft Doodle3D speciale arrangementen. Tot 10 gebruikers € 195,- per jaar en tot 40 gebruiker € 495,- per jaar.
• Er is een gratis versie beschikbaar (zonder exportfuncties) op de website van Doodle3D.

Belangrijkste tip voor werken met Doodle3D Transform

• Doodle3D is een zeer gebruiksvriendelijk 3D-tekenprogramma, met name voor leerlingen in de middenbouw van het basisonderwijs of voor kinderen die snel kennis willen maken met 3D-ontwerpen en 3D-printen. De prijs daarentegen is relatief hoog, met name voor scholen. Laat de leerlingen eens losgaan op Doodle3D Transform én Morphi en bepaal dan wat het beste past bij jouw leerdoelen.

 

Fusion 360 (VO)

Ben je Doodle3D, Morphi of Tinkercad ontgroeid? Wil je nu echt leren 3D-ontwerpen als een professional, maar niet eerst 100 knoppen uit je hoofd moeten leren voordat je een goed ontwerp hebt? Dan is Fusion 360 van Autodesk echt iets voor jou en je leerlingen. Teken (Sketch) de basis van je model en zet deze om in een parametrisch 3D-ontwerp (Model).

Wil je meer organisch/vrij ontwerpen? Dat kan, via Sculpt. Werktekening nodig? Met één druk op de knop maak je snel een werktekening van alle aangezichten, inclusief een BOM lijst. Assemblages, realistische renderings, animaties en simulaties? Ook mogelijk en nog veel meer. En het mooie is, allemaal gratis voor scholen, startups en niet commerciële gebruikers (zie voorwaarden Autodesk).

Veel meer dan een alternatief

Fusion 360 vinden wij het alternatief voor Solidworks in het voortgezet onderwijs en met name in het VMBO. Veel makkelijker aan te leren en je leert fundamenteel goed ontwerpen. Veel scholen in het voortgezet onderwijs maken ook soms nog gebruik van SketchUp. SketchUp is eind twintigste eeuw ontwikkeld om eenvoudiger 3D-objecten te ontwerpen dan de toenmalige 3D-programma’s, die vaak een cursus vereisten om de ingewikkelde software te kunnen bedienen. Ook deze gebruikers raden wij aan om eens goed te kijken naar Fusion 360, want je weet niet wat je mist. Niet onbelangrijk, Fusion 360 is ook offline te gebruiken en dus voor afnemen van examens geschikt.

Training voor VMBO

3Dkanjers heeft in samenwerking met Cad & Company een tweedaagse training ontwikkeld specifiek voor docenten VMBO (PIE en P&D) die nog geen ervaring hebben met 3D-ontwerp en/of Autodesk Fusion 360. Deze training wordt via bijscholingVMBO met subsidie aangeboden (€ 55,- voor twee dagen). Tijdens de Fusion 360 training leren de deelnemers producten ontwerpen met Fusion 360. Zowel parametrisch als in vrije vorm. Uiteraard ga je in de training ook in op het maken van technische tekeningen en 3D-printen vanuit Fusion 360.

Technische details:

• Fusion 360 werkt op Apple (High Sierra v10.13; Apple® macOS™ Sierra v10.12; Mac® OS® X v10.11.x) en Windows (7 SP1, Windows 8.1, or Windows 10 (64-bit only).
• Gratis voor leerkrachten en studenten.
• Heb je eerder gewerkt met Tinkercad? Je kunt dan dezelfde inloggegevens gebruiken voor Fusion 360.
• Autodesk heeft ontzettend veel moeite gedaan om korte, maar zeer leerzame filmpjes online te zetten zodat gebruikers snel alle functies binnen Fusion 360 kunnen ontdekken.
• Fusion 360 is gebouwd voor samenwerken. Wil je met meerdere partijen (en met dezelfde softwareversie) werken aan een 3D-ontwerp, dan is Fusion 360 een verademing.

Belangrijkste tip voor werken met Fusion 360:

• Professioneel 3D-tekenen is echt niet makkelijk, maar met Fusion 360 komen we wel in de buurt. Gewoon beginnen en zo nu en dan een tutorial bekijken op de website van autodesk. Voor je het weet ben je al een echte pro. Wat ook helpt is om een 3D-muis aan te schaffen. Hiermee kun je simpel en snel een 3D-model draaien, verplaatsen, verkleinen/vergroten, enzovoorts.